Kırsal bölgeler, bir ülkenin ekonomik ve toplumsal dengesini sağlamada önemli bir rol oynar. Ancak kırsal kalkınma, çeşitli zorluklar ve kısıtlamalarla karşı karşıyadır. Bu bağlamda, kooperatifçilik kırsal alanlarda sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmek ve kadın girişimciliğini desteklemek için güçlü bir araç olarak ortaya çıkmıştır. Kadınların öncülük ettiği kooperatifçiliğin kırsal kalkınmadaki rolü, toplumsal gelişime katkıları ve avantajlarına değinelim.
Kooperatifçilik ve Kadın Girişimciliği
Kooperatifler, bireylerin ortak çıkarlarını korumak ve ekonomik amaçlarını gerçekleştirmek için bir araya geldiği örgütlenme biçimleridir. Kadınlar, kooperatifler vasıtasıyla güçlerini birleştirerek topluluklarına ve kendilerine fayda sağlayabilirler. Kadın girişimciliği ise kadınların iş kurma, yönetme ve büyütme süreçlerini içerir. Kooperatifler, kadınların girişimcilik yolculuklarını destekleyerek onların güçlenmelerine ve ekonomik bağımsızlıklarını kazanmalarına yardımcı olabilir.
Kadın Girişimine Öncülük Eden Kooperatifçiliğin Toplumsal Katkıları
Ekonomik Bağımsızlık: Kadınların kooperatifler aracılığıyla girişimcilik faaliyetlerine katılmaları, ekonomik bağımsızlıklarını artırır. Bu da ailelerin ve toplulukların refahını olumlu yönde etkiler.
Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğini Azaltma: Kooperatifler, kadınların toplumsal ve ekonomik hayatta daha aktif rol almasını teşvik ederek cinsiyet eşitsizliğinin azaltılmasına yardımcı olabilir.
Eğitim ve Beceri Geliştirme: Kooperatifler, üyelerine işletme yönetimi, pazarlama ve finans gibi konularda eğitim imkanları sunarak kadınların iş becerilerini ve bilgi düzeyini artırabilir.
Topluluk Dayanışması: Kooperatifler, üyeler arasında dayanışma ve işbirliği kültürünü teşvik eder. Bu, toplulukların sosyal bağlarını güçlendirir.
Kooperatifçiliğin Avantajları
Risk Paylaşımı: Kooperatifler, riskleri üyeler arasında paylaşarak her bireyin yükünün azalmasını sağlar.
Pazar Erişimi: Kooperatifler, üyelerin ürünlerini daha geniş pazarlara sunmalarını kolaylaştırır. Toplu üretim ve pazarlama avantajlarıyla rekabet gücü artar.
Sürdürülebilirlik: Kooperatifler, üyelerinin uzun vadeli işbirliği yapmasını sağlayarak sürdürülebilirliği destekler.
Kamu Politikalarına Etki: Büyük ve etkili kooperatifler, kırsal kalkınma için gerekli kamu politikalarının oluşturulmasında ve uygulanmasında rol oynayabilir.
Kadın kooperatiflerinin kadın istihdamına destek sağlama yolları şunlar olabilir:
Eğitim ve Beceri Geliştirme: Kooperatifler, kadın üyelerine iş becerileri, üretim teknikleri ve yönetim konularında eğitimler sağlayarak, üyelerin yeteneklerini ve bilgi düzeylerini artırmalarına yardımcı olur.
Üretim ve İşleme Süreçleri: Kooperatifler, üyelerin tarım ürünlerini, el sanatlarını veya diğer ürünleri daha verimli ve kaliteli bir şekilde işlemeleri için gereken eğitimi ve kaynakları sağlar.
Pazarlama ve Dağıtım Desteği: Kooperatifler, ürünlerin pazarlama ve dağıtımını yöneterek, kadın üyelerin ürettikleri ürünlerin daha geniş pazarlara ulaşmasını sağlar.
Finansal Destek ve Kredi: Kooperatifler, üyelerine finansal destek ve kredi imkanları sunarak, işlerini büyütmeleri veya yeni projelere başlamaları için gereken kaynakları sağlar.
Topluluk Dayanışması: Kooperatifler, kadın üyeler arasında dayanışma ve işbirliği kültürünü teşvik ederek, birbirlerine destek olmalarını sağlar.
Yönetim Katılımı: Kooperatifler, kadın üyeleri yönetim ve karar alma süreçlerine aktif olarak dahil ederek, kadınların kooperatifin yönetiminde etkin rol oynamasını sağlar.
Sosyal Destek ve Güçlenme: Kooperatifler, kadınların toplumsal olarak güçlenmelerini teşvik ederek, özsaygılarını artırır ve topluluk içinde daha aktif bir rol almalarını sağlar.
Dünyanın çeşitli bölgelerinde kadın girişimciliğini desteklemek ve kırsal kalkınmayı teşvik etmek amacıyla faaliyet gösteren pek çok girişim bulunmaktadır. İşte bu kuruluşlardan bazıları ve yaptıkları faaliyetlerden örnekler:
Self Employed Women’s Association (SEWA) - Hindistan: SEWA, Hindistan'da 1972 yılında kurulmuş ve kadın işçilerin haklarını korumak, ekonomik fırsatları artırmak ve toplumsal değişimi teşvik etmek amacıyla çalışan bir sivil toplum kuruluşudur. Çoğunluğu kırsal bölgelerde faaliyet gösteren bu kooperatif, kadınların işbirliği içinde üretim yapmalarını sağlar. Tarım, el sanatları, tekstil gibi farklı sektörlerde faaliyet göstererek kadınların gelir düzeyini artırır. (www.sewa.org)
Global Fund for Women - Dünya Çapında: Global Fund for Women, dünya genelinde kadınların toplumsal ve ekonomik durumunu güçlendirmeye yönelik çalışmalar yapan bir organizasyondur. Kooperatifçiliği teşvik eden projelere destek sağlar ve kadın girişimcileri desteklemek amacıyla hibe programları düzenler. Kırsal bölgelerdeki kadınların eğitimi, finansal okuryazarlık ve pazar erişimi gibi alanlarda faaliyet gösterir. (www.globalfundforwomen.org)
Uganda Women’s Effort to Save Orphans (UWESO) - Uganda: UWESO, Uganda'da kadınların ve yetim çocukların yaşam koşullarını iyileştirmek için çalışan bir kooperatifdir. Tarım, hayvancılık ve el sanatları gibi sektörlerde faaliyet göstererek kadınların ekonomik güçlenmelerini hedefler. Ayrıca, kadın girişimcilerin beceri geliştirmeleri için eğitim programları düzenler. (www.uweso.org)
Landesa - Dünya Çapında: Landesa, dünya genelinde toprak haklarına erişimi artırmayı hedefleyen bir kuruluştur. Kırsal bölgelerde yaşayan kadınların toprak sahibi olmalarını ve tarımsal üretimi artırmalarını teşvik eder. Bu da kadınların gelir düzeyini artırarak kırsal kalkınmayı destekler. (www.landesa.org)
Fair Trade Organizations - Dünya Çapında: Fair trade (adil ticaret) kooperatifleri, kırsal bölgelerde üreten kadın girişimcilerin ürünlerini adil bir şekilde pazarlayarak sürdürülebilir gelir elde etmelerini sağlar. Özellikle tarım ürünleri, el sanatları ve gıda ürünleri gibi alanlarda faaliyet gösterirler.
Sizinle dünya genelinde gelişmiş kadın kooperatiflerini paylaşmak istiyorum;
Manduvira Cooperative - Paraguay:
Üretim Alanı: Şeker kamışı ve organik ürünler.
Kazanç Yolu: Ürünlerin sürdürülebilir bir şekilde yetiştirilmesi ve işlenmesi.
SEKEM - Mısır:
Üretim Alanı: Organik tarım ürünleri, tekstil, tıbbi bitkiler.
Kazanç Yolu: Organik ürünlerin yetiştirilmesi, işlenmesi ve pazarlanması.
Café Femenino - Dünya Çapında:
Üretim Alanı: Kahve.
Kazanç Yolu: Kadın kahve üreticilerinin işbirliğiyle ürünlerin yetiştirilmesi ve pazarlanması.
Divine Chocolate - Gana ve İngiltere:
Üretim Alanı: Çikolata ve kakao ürünleri.
Kazanç Yolu: Kakao üretiminin ve çikolata üretiminin sürdürülebilir bir şekilde yapılması.
Ten Thousand Villages - Dünya Çapında:
Üretim Alanı: El sanatları, ev dekorasyonu, takı.
Kazanç Yolu: El sanatlarının üretimi ve dünya çapında satışı.
Nishtha - Hindistan:
Üretim Alanı: Tekstil ve el sanatları.
Kazanç Yolu: El sanatlarının ve tekstil ürünlerinin üretimi ve satışı.
Noi Women’s Handicraft Cooperative - Tayland:
Üretim Alanı: El sanatları ve el yapımı ürünler.
Kazanç Yolu: El sanatlarının geleneksel yöntemlerle üretilip pazarlanması.
Amul - Hindistan:
Üretim Alanı: Süt ürünleri.
Kazanç Yolu: Süt ürünlerinin üretimi ve pazarlaması.
Alaffia - Batı Afrika ve ABD:
Üretim Alanı: Kişisel bakım ürünleri.
Kazanç Yolu: Doğal hammaddelerin toplanması, işlenmesi ve ürünlerin satışı.
Swaziland Fair Trade - Esvatini:
Üretim Alanı: El sanatları, tekstil, gıda ürünleri.
Kazanç Yolu: Ürünlerin geleneksel yöntemlerle üretimi ve adil ticaret ilkesiyle satışı.
Kırsal kalkınma, sadece ekonomik büyüme değil, aynı zamanda toplumsal dengenin ve sürdürülebilirliğin sağlanması anlamına gelir. Kadınların girişimciliği ve kooperatifçiliği bir araya getiren yaklaşım, kırsal alanlarda toplumsal cinsiyet eşitsizliğini azaltarak, ekonomik fırsatları artırarak ve topluluk dayanışmasını güçlendirerek kalkınmayı destekler. Bu nedenle, hükümetler, sivil toplum kuruluşları ve uluslararası organizasyonlar kadın girişimine öncülük eden kooperatifçiliği teşvik eden politikaları desteklemelidir.